Nieuws

Door Frits Feuler – Ruim vier jaar moest Jorn Smits wachten op zijn EK-debuut. Het EK in Duitsland leek zijn eerste grote eindtoernooi te worden, want bij het WK in Polen (januari 2023) zat de Limburgse opbouwer meer dan hem lief was op de tribune. “Wel trainen, niet spelen.” Hoe wrang kan dat zijn voor een tophandballer. Ook in Mannheim bleef hij ruim anderhalve week ‘the mistery guest’. Griepverschijnselen dwongen de sympathieke Limburgse opbouwer dagenlang op zijn hotelkamer te blijven. “In mijn eentje, ja. Het eten werd netjes gebracht, de dokter kwam regelmatig langs voor onderzoek, voor de rest alleen maar slapen en uitzieken.”

Drie handbalinternationals uit een gezin: Jorn (31), zus Inger (29) en Kay (26). Vader Gino en moeder Cecile waren ook in hun actieve periode internationals. Smits, bijzondere naam in handballand. Broer en zus speelden al heel wat eindtoernooien, Jorn miste Noorwegen (2020) vanwege een knieblessure. Niet wedstrijdfit, heet het dan. En voor Hongarije (2022) speelde een hernia hem parten. Op het WK 2023 in Polen was de tribune zijn vaste plek. Thuis, vanaf de bank, volgde hij destijds noodgedwongen de verrichtingen van zijn ploegmaats op het eerste en tweede WK. “Tweemaal balen dus voor een toernooi waar ik wel aan de kwalificatiereeksen had meegedaan.” Balen in het kwadraat dus. Inger pakte intussen in 2019 de wereldtitel met Oranje, Kay won afgelopen zomer met Magdeburg de Champions League.    

Het Geleense trio is heel nauw met elkaar verbonden: alle drie dezelfde passie. Als oudste broer was hij overal als eerste bij betrokken. Niks bijzonders. Nu is de situatie de laatste jaren juist andersom: Jorn moet die sportieve successen nog ‘inhalen’ die broer en zus al op hem voorliggen. Dus had hij, speler van het Deense Lemvig, zijn zinnen gezet op zijn eerste EK. Als een aanloop naar misschien wel meer.

TOPHANDBAL ALS RODE DRAAD

Tophandbal loopt al van jongs af aan als een rode draad door hun leven. Herkenbaar ook. Bijkomend probleem: elk van de drie vertoeft in een ander land. Kay aan de Deens-Duitse grens bij Flensburg en Inger verhuist komende zomer vanuit Bietigheim naar Boekarest. Jorn staat onder contract bij Lemvig, op bijna 250 kilometer afstand van Flensburg. Ieder in zijn eentje. Ver weg van familie en vrienden. Een bewuste keuze. Die spaarzame momenten in de zomer en rond de kerst als ze als gezin samen zijn worden enorm gekoesterd. Onderling gebruikt het drietal de moderne communicatiemiddelen om van elkaars prestaties op de hoogte te blijven. “Veel wedstrijden kunnen we via livestream volgen, dus zijn we onderling goed op de hoogte.” Sterker nog: iedereen kan van iedereen leren. Daar wordt regelmatig over gesproken.

In 2012 kwam de oudste voor het eerst bij de nationale selectie en heeft inmiddels bijna 70 caps achter zijn naam staan. Vanaf dat moment was de route richting de Europese top in gang gezet, al verliep die niet over rechte wegen. Bij Vlug en Lenig begon alles, kreeg daarna een vervolg bij het in 2008 opgerichte LIONS. Twee jaar later (2011) werd hij ondergebracht bij de handbalschool in het Deense Skanderborg: zijn eerste maar niet laatste buitenlandse avontuur. Smits debuteerde op 5 december 2012 tegen België in de nationale ploeg waarna Volendam de schotkrachtige opbouwer inlijfde. Naast aanvoerder van de oranjeformatie was hij inmiddels ook uitgegroeid tot een vaste waarde in het grote Oranje dat toen nog op bescheiden schaal op het Europese toneel meespeelde. Vier jaar later opnieuw Denemarken, ditmaal Randers HK. In 2018 werd hij binnengehaald door TV Emsdetten, kreeg daar te weinig speeltijd en maakte opnieuw de overstap richting Volendam. In januari 2021 speelde hij, slechts een half jaar, met broer Kay in een ploeg: TTH Holstebro: hij vertrok na een succesvol EK naar Magdeburg. Bij de nationale ploeg spelen  de twee broers al langer samen: een eindtoernooi op het veld zat er tot nu toe niet in.  

ORANJE

Trots is hij op de huidige Oranje-selectie en de groep daarvoor die de weg richting de Europese top met veel energie en beleving heeft ingezet. “Grote stappen gemaakt, grote toernooien gespeeld. Veel indruk gemaakt. De toplanden kijken met een schuin oog naar dit Oranje, ze weten dat ze tegen ons veel moeten rennen.” Euforie toen Oranje zich voor het eerst voor een echte EK plaatste: de trein kwam in beweging en is nog lang niet tot stilstand gekomen. Honderden fans volgen de ploeg, altijd een gezellige boel.  “Dat eerste EK was leuk om als Nederland mee te kunnen doen,” geeft Smits aan. “Die eerste EK-overwinning ooit, op Letland!  In Hongarije klopten we het thuisland voor ruim 20.000 fans! “ Die uiteindelijke tiende plek was dik verdiend, weet ook Smits. “Superblij, euforisch. Tegelijk ook mijn teleurstelling omdat ik er niet bij kon zijn. Groot contrast toen.”

De hoop was vervolgens gevestigd op het EK in Duitsland. In de Golden League, begin januari, kwam de Limburgse opbouwer stevig voor de dag. Het EK kwam steeds dichterbij. Inmiddels was bekend dat broer Kay er, vanwege een ontstoken hartspier, niet bij kon zijn. “Regelmatig hebben we contact, maar Kay is gebaat bij rust.” Ook positiegenoot Tom Jansen haalde het EK niet. Onbewust zag Smits wel mogelijkheden om van extra waarde te zijn op dit 16e EK. Maar het liep anders. “Maandag na de Golden League voelde ik het al aankomen,” kijkt hij terug op die wrange dag. “In plaats van trainen en spelen moest ik een aantal dagen in mijn eentje op de hotelkamer verblijven. Mijn vaste kamergenoot Bart Ravensbergen was uit voorzorg elders ondergebracht, besmetting lag op de loer. Alleen maar slapen, op bed liggen. Niet iets was je graag wil. Eten werd netjes gebracht, de dokter kwam regelmatig langs voor onderzoek. In Hamburg werd ik langzaam weer fitter, was vaker op de loopband te vinden, kon testen doen op de training. Conditioneel nog niet top, maar dat haal ik snel in. Tegen Denemarken de warming up meegedaan, tegen Noorwegen eindelijk een paar minuten de vloer op. Lang moeten wachten op mijn eerste EK! Vrijdag was een rare dag, gemixte gevoelens. Blij dat ik even heb kunnen spelen. Alleen, het resultaat was bitterzoet. Voor mezelf eindelijk wedstrijd achter mijn naam. Persoonlijk blij dat het toch gelukt is,” klinkt het trots.

SLOTSTUK EK

Verder dan een schot recht in de handen van de Noorse doelman kwam Smits niet. Het slotstuk van dit EK is niet onbelangrijk. “Nog twee duels, Slovenië en Portugal. Mocht de coach een beroep op me doen dan ben ik honderd procent klaar. Voel me fitter, wil zo graag de ploeg helpen.” Hulp die zeker nodig is want inmiddels liggen Samir Benghanem en Thomas Houtepen eruit, heeft Ivar Stavast last van zijn linker knie en moet coach Olsson teveel een beroep doen op een te smalle basis. “Dat levert inderdaad vermoeidheid op. Waar andere ploegen over 14 tot 16 spelers beschikken en rustig kunnen door wisselen, is de bezetting bij Oranje van een andere orde. Ons snelle spelletje ligt me wel. Tegen Noorwegen nog te weinig gedaan, die hebben geen zin om in wedstrijd 60 minuten te rennen en halen af en toe het tempo eruit. Ook bij mijn club is ons spel anders, niet zo snel als bij Oranje,” maakt Smits een vergelijking.

Slovenië en Portugal dus de laatste twee tegenstanders waartegen Oranje punten moet zien te scoren. “Ik ben voor hun de grote onbekende,” grapt hij. “Geen videobeelden! Misschien kan ik wel voor verrassende spelmomenten zorgen als ik binnen de lijnen kom. Iedereen heeft vijf duels in de benen, de vermoeidheid slaat toe. We hebben immers nog een ultieme kans om deelname aan een OKT te halen.” Met twee goede resultaten willen Smits en co dit EK afsluiten. “Ons zelf belonen, de groep verdient het!”

Naar de toekomst hoopt de routinier dat er meer spelers vanuit de jeugdlichtingen doorkomen. “Onze kern is al langer bij elkaar, nu is het tijd om ook onderaan te investeren. Sommigen stromen door, sommigen haken af. Onze selectie moet gewoon breder worden. Maar het is mooi om te zien hoe anderen het uitvallen van bepalende spelers hebben opgevangen. Daar ben ik persoonlijk heel trots op. Over twee jaar heeft de groep weer twee jaar meer ervaring, wie weet wat er dan te halen valt. Hebben in elk geval laten zien dat we het veel ploegen lastig kunnen maken.”

cover Eindelijk! Jorn Smits loopt, na ruim vier jaar wachten, op voor zijn eerste grote eindtoernooi bij het EK in Hamburg

foto Reza