Nieuws

Bron: IHF - Tijdens de maand voor gendergelijkheid in maart viert zet IHF het vrouwenhandbal in verschillende rollen neer  in een speciale serie. Deel vijf richt zich op coaches Helle Thomsen en Ekaterina Andryushina, die allebei succes hebben gehad op club- en nationaal teamniveau.

Er zijn tegenwoordig weinig vrouwelijke coaches aan de top van het handbal. Twee van de meest zichtbare in de afgelopen jaren waren Helle Thomsen en Ekaterina Andryushina.

Meest recentelijk heeft Thomsen de Noorse club Molde HK gecoacht, na een periode als hoofdtrainer van Nederland, Champions League-ploeg CSM Bucuresti, de Zweedse nationale ploeg en de Deense topclub FC Midtjylland. Thomsen was de afgelopen jaren een van de meest succesvolle coaches in het internationale handbal voor vrouwen en won medailles op drie opeenvolgende edities van het Europees kampioenschap en een op het Wereldkampioenschap.

                     

                                     Helle Thomsen, als coach van de Nederlandse vrouwenploeg, foto IHF

Vanaf 2014 won Thomsen als co-coach van Zweden naast Thomas Sivertsson de bronzen medaille met Zweden. Ze werd bondscoach van Nederland vóór de EHF EURO 2016 en leidde de ploeg naar hun eerste medaille in het evenement - zilver. Een jaar later begeleidde Thomsen Nederland op het WK 2017 naar brons, en in 2018 herhaalde ze die uitslag op de EHF EURO. Thomsen's rol bij Nederland eindigde in 2019, waarna Emmanuel Mayonnade en Ekaterina Andryushina het roer overnamen. Samen wonnen afgelopen december op het 24e WK in Japan de wereldtitel bij de vrouwen.

Het is het tweede team dat Mayonnade en Andryushina samen begeleiden, nadat de twee bekend werden als hoofd- en assistent-coach van de Franse club Metz Handball, die hebben geleid tot een aantal Franse landstitels en bekers.  Onder leiding van Mayonnade en Andryushina was Metz ook het eerste Franse team dat de halve finale van de Champions League bereikte.

Speelsters

Zowel Thomsen als Andryushina waren speelsters voordat ze overstapten naar de coaching. Thomsen speelde in de hoogste klasse in Denemarken, terwijl Andryushina bekend stond als een van de sterren voor Rusland. Andryushina verzamelde medailles op alle grote internationale evenementen voordat ze haar spelerscarrière beëindigde.

         

              Ekaterina Andryushina (midden) instrueert Rinka Duijndam en Tess Wester, foto IHF

“Het was mentaal moeilijk, maar fysiek moeilijker. Mijn laatste jaar was ik speler / assistent-coach en ik ben dit jaar ook begonnen met coachen,” zegt Andryushina over haar overgang van speler naar coach. “Meer aan het einde van mijn carrière begon ik erover na te denken. Ik heb ook deelgenomen aan trainingen met jonge meisjes, die mij dit idee ook gaven.”

Kijkend naar het kleine aantal vrouwelijke coaches op het hoogste niveau, is het duidelijk dat er uitdagingen zijn om zo'n positie te bereiken - en de uitdagingen blijven daar maar komen. Thomsen ervaart momenteel één uitdaging die heel specifiek is voor coaching: een nieuwe rol zoeken na een onverwacht einde van een andere.

Veranderingen

Vanwege de situatie met COVID-19 heeft de Noorse handbalcompetitie het seizoen vroegtijdig beëindigd. Thomsen's contract met Molde zou eindigen na het seizoen 2019/20, maar met het vroege einde van de competitie kwam ook het vroege einde van haar tijd bij de club, net zoals ze zich voorbereidden op de play-offs. Voor de ervaren coach is het geen geheel onbekende situatie. Coaching is een positie waar veranderingen vaak abrupt en snel worden doorgevoerd, maar Thomsen erkent dat dit deel uitmaakt van het werk - en het is geen werk voor diegenen die geen risico's willen nemen.

"In zekere zin vind ik het oké, want als coach ben je de leider van het team. De club en de spelers willen winnen. Als je de grote clubs kiest en je wint geen wedstrijden, kun je niet alle spelers eruit gooien - je moet de coach nemen. Soms denk ik dat ze het te vroeg doen, maar ik begrijp ook dat de clubs onder grote druk staan ​​van sponsors, van mensen, van de stad, van het land,” zegt Thomsen.

"Ik denk dat dit de manier is om coach te zijn en als je weet hoe het is, dan is het ook goed. Je kunt niet huilen als je wordt ontslagen. Zo is het en dat weet je. Als je veilig wilt zijn, moet je een team nemen dat niet Champions League speelt, dat niet in de top van hun competitie speelt."

                    

          Helle Thomsen (rechts) in 2019 in Boedapest, aan de zijde van Ilona Venema - Ignacz

Na met zowel nationale als clubteams te hebben gewerkt, wat voor soort rol zal Thomsen vervolgens zoeken? “Als ik mijn volgende baan kan kiezen, dan moet het zijn - hoe kan ik het zeggen - het moet echt iets zijn waarvan ik denk dat het goed voor me is. Het moet iets zijn dat naar mijn mening ‘dit is echt, heel erg goed’, ik ben niet iemand die een baan aanneemt alleen om die baan te hebben,” zegt Thomsen. “Ik moet het gevoel hebben dat dit het juiste voor mij is, want dan hebben ze de beste versie van mij. Als ik de juiste baan niet vind, dan neem ik geen andere baan als handbalcoach - dan zal ik iets anders gaan doen."

Prioriteit

In zo'n uitdagende en onvoorspelbare carrière zien zowel Thomsen als Andryushina het belang van prioriteit geven aan zichzelf. "Ik moet mezelf zijn, want ik vind het belangrijk om eerlijk te zijn, en ik verwacht ook dat de mensen om me heen, de spelers in het team, eerlijk tegen me zijn. Als je jezelf bent, dan ben je eerlijk tegen de spelers, tegen het team. Als ik de beste coach moet zijn voor het team dat ik heb, dan moet ik mezelf zijn,” zegt Thomsen.

"Het is prima als je het niet op dezelfde manier doet, maar het is voor mij erg belangrijk dat mensen eerlijk zijn en dat je met elkaar kunt praten en dat je een team kunt opbouwen. Als je een team wilt opbouwen, moet je elkaar vertrouwen en moet je weten waar je mensen hebt, en als je dat wilt, denk ik dat alle spelers en het team zichzelf moeten zijn.”

"Het is hetzelfde als ik zeg dat ik een assistent-coach moet zoeken - ik wil geen assistent die net als ik is. Ik wil een assistent die zichzelf wil zijn. Ze hoeven het niet op dezelfde manier te doen als ik, want dan ben ik dubbel en ik denk niet dat dat goed is - dat is zeker niet goed!”

Andryushina is aan de andere kant de assistent die de hoofdtrainer aanvult en een succesvolle samenwerking met Mayonnade vormt. Mayonnade mag dan de hoofdtrainer zijn, maar zijn aandringen op Andryushina om met hem mee te gaan met Nederland en Metz maakt duidelijk dat haar bijdragen de sleutel zijn tot het succes. “Ik leer veel bij hem. Hij werkt maximaal. Het doet me veel genoegen dat hij met mij wil werken. Ik probeer mijn best te doen om hem te helpen,” zegt Andryushina. “Daarna luisteren we naar elkaar. Ik vind het belangrijk, ook al zijn we het niet altijd met elkaar eens."

Zowel Thomsen als Andryushina zijn al vele jaren betrokken bij handbal en zien evenmin ernstige bezorgdheid over ongelijkheid in de manier waarop mannen- en vrouwenversies van het spel worden behandeld. Het is inderdaad niet iets waar ze vaak aan denken. “Ik hoor hier veel over, maar ik heb er nooit teveel over nagedacht. Ik werk in het vrouwenhandbal. Iedereen doet zijn werk. Nu zijn er bij vrouwenhandbal clubs met een zeer goed salaris,” zegt Andryushina.

Thomsen is het ermee eens dat de focus moet blijven liggen op iedereen die zijn best doet om de sport voort te zetten, maar het heeft geen zin om de situaties in de mannen- en vrouwenspellen te vergelijken. “Er zijn veel mensen die veel doen voor vrouwenhandbal. Ik denk dat ze veel zijn opgevoerd. Ik denk ook dat er veel mensen hard voor werken en ik denk ook dat handbal enorm is gegroeid,” zegt Thomsen. "Ik denk niet dat we moeten vergelijken met de mannen - ik denk dat we moeten kijken naar wat we hebben: er werken veel mensen zodat het vrouwenhandbal elk jaar beter en beter kan worden. En ik denk dat dat goed is."

cover Boedapest, 2019

foto archief HSP